Усведамленне пакланення

Аллаг стварыў чалавека дасканалым і падпарадкаваў яму ўсё, што ёсць у сусвеце. Ён надзяліў яго такімі выдатнымі здольнасцямі, як выкарыстанне розуму, прыняцце рашэнняў, мысленне, гаворка, уменне пісаць, праява волі. Усё, чаго Ён чакае ад чалавека, – каб ён пакланяўся толькі Яму.

Быць рабом азначае схіляць галаву перад Усявышнім Аллагам у абсалютным паслушэнстве, быць глыбока прывязаным да Яго і браць на сябе адказнасць за тое, каб быць чалавекам. Быць рабом азначае ўсведамляць, што ўсе твае ўчынкі вядомы Аллагу і аднойчы за ўсё давядзецца адказваць. Быць рабом, з аднаго боку, патрабуе веры і высокай маральнасці, і, з другога боку, робіць пакланенне абавязковым. Насамрэч пакланенне – сутнасць падпарадкавання, мэта стварэння чалавека. Таму чалавеку нельга забываць свайго Госпада, Які надзяліў яго  незлічонымі дабротамі, і, пакланяючыся Яму, трэба захоўваць свядомае паслушэнства.

Пакланенне – гэта здольнасць чалавека, які пастаянна і ва ўсіх сэнсах жыве з патрэбай ва Усявышнім Аллагу, раскрываць Яму свой стан без пасярэднікаў і дапаможных сродкаў. Чалавек, які прымае асновы веры, каб захаваць і ўмацаваць яе, павінен працягваць пакланяцца.

Існуюць асноўныя віды пакланення, якія загаданы ісламам, і кожны мусульманін, у якога ёсць для гэтага магчымасць, нясе адказнасць за іх выкананне. Гэтае вымаўленне каліма-і шагада, сведчання, што няма бога, вартага пакланення, акрамя Аллага, і што шаноўны Мухаммад ﷺ з’яўляецца Яго рабом і пасланцом, выкананне намазу, выплата закяту, здзяйсненне хаджу і пост у Рамадане.

Акрамя гэтых абавязковых відаў пакланення (ібадату), кожная добрая справа, якая здзяйсняецца па добрай волі і са шчырасцю, прыносіць чалавеку такую ж узнагароду, як і пакланенне. Таму такія паводзіны, як заахвочванне да дабра і заклік пазбягаць зла, захаванне справядлівасці сярод людзей, забеспячэнне сям’і сродкамі да існавання, вітанне людзей, добразычлівая ўсмешка, раздача міласціны (садакі), таксама з’яўляюцца пакланеннем.

Такія ўхвальныя дзеі, як здзяйсненне добрых спраў у адносінах да мужа альбо жонкі, бацькоў і дзяцей, добрыя адносіны са сваякамі і суседзямі, падтрымка чалавека ў цяжкую часіну, праява ласкі да сірот, матэрыяльная дапамога маламаёмнаму, шанаванне пажылых, падтрымка інваліда таксама адносяцца да пакланення.

Пакланенне таксама палягае ў тым, каб дзяліцца з людзьмі сваімі ведамі і досведам, весці сумленны гандаль, прыкладаць намаганні для выбаўлення моладзі ад шкодных звычак, ахоўваць прыроду і клапаціцца аб правах жывёл.

Калі чалавек спрабуе пазбавіцца дрэнных маральных якасцей, імкнецца прыдбаць добрыя звычкі і выхоўваць сябе, стараецца дапамагаць, а не перашкаджаць навакольным, гэта азначае, што ў яго ёсць усведамленне пакланення.

Пакланенне мае ўласцівасць ачышчаць чалавека ад людскіх слабасцей, дысцыплінаваць яго, вучыць яго рашучасці, волі і цярпенню. Так, чалавек засвойвае дысцыпліну, своечасова выконваючы намаз; разумее каштоўнасць ежы і пітва падчас посту; аддае належнае роўнасці і братэрству ў хаджы; вучыцца дзяліцца, выплачваючы закят. Хоць на першы погляд пакланенне складаецца з пэўных правіл, атрыбутаў і формаў, за гэтымі знешнімі формамі схавана сутнасць любові, пашаны і пакоры перад Аллагам.

У той жа час здзяйсненне ібадату выбаўляе чалавека ад такіх згубных пачуццяў і думак, як эгаізм, пагарда, падазронасць, зайздрасць, марнатраўства, юрлівасць, скупасць. Пакланенне выхоўвае, фарміруе, развівае чалавека, дапамагае яму стаць вернікам, карысным для сябе і грамадства.