Мусульманін аберагае навакольнае асяроддзе

З дня з’яўлення чалавека на зямлі Усявышні Аллаг пазнаёміў яго з навакольным асяроддзем, Ён растлумачыў яму сэнсавыя коды, якія дзейнічаюць у сусвеце і навучыў яго, як развіваць адносіны з прыродай. Сапраўды, у Святым Кур’ане, апошнім Боскім Пісанні, ёсць шмат аятаў, якія апісваюць функцыянаванне Сусвету, раўнавагу і парадак паміж істотамі, мэту стварэння кожнага з іх, што даказвае існаванне, магутнасць і мудрасць Усемагутнага Стваральніка.

Ад самых маленькіх да самых вялікіх, усе істоты ў сусвеце маюць духоўнае значэнне, якое перавышае іх фізічную каштоўнасць. Бо ўсё, што знаходзіцца на нябёсах і зямлі, услаўляе Аллага. Ад птушак да камянёў, ад раслін да мурашак, ад сонца да зорак няма ніводнай бяздушнай, нячулай і бязмэтнай істоты. Значэнне, якое іслам надае навакольнаму асяроддзю, у першую чаргу заснавана на прынцыпе, што ўсе істоты маюць сваю каштоўнасць з прычыны свайго стварэння.

Згодна з сістэмай поглядаў ісламу, навакольнае асяроддзе было створана Аллагам, кожны момант кантралюецца і кіруецца Ім, яно дадзена чалавеку пад яго адказнасць. Бо з усіх жывых істот толькі чалавек здольны ўспрымаць, фарміраваць, выкарыстоўваць навакольнае асяроддзе і ўсталёўваць сувязь са Стваральнікам на самым высокім узроўні. Менавіта таму Аллаг аддаў прыроду, усё, што ёсць на нябёсах і зямлі, у карыстанне чалавеку. Але гэта не азначае, што чалавек мае права на неабмежаванае выкарыстанне прыроднага асяроддзя. Чалавек не ўладар сусвету, а яго захавальнік. Калі ён прынясе шкоду навакольнаму асяроддзю, робячы што захоча, і спустошыць яе дзеля атрымання ўласнай выгады, то ён адкажа за гэта перад Аллагам.

Аллаг стварыў зямлю як асяроддзе пражывання не толькі для людзей, але і для жывёл і раслін. Таму мусульманін абараняе права на жыццё і жывёл, і раслін; ён ставіцца да іх з мяккасцю, спагадай і літасцю. Шаноўны Прарок ﷺ кажа, што нават верабей, забіты без усялякай прычыны, у Судны дзень паўстане перад Аллагам як пазоўнік і прыцягне свайго забойцу да адказу.² Таму ў ісламе экалагічная этыка займае пазіцыю, далёкую ад эгаізму, матэрыялізму, сквапнасці і прагнасці.

Сусвет ва ўсёй сваёй красе – гэта дар Усявышняга чалавецтву. Калі чалавецтва не будзе ўмешвацца і сваімі рукамі атручваць, знішчаць прыроду, высякаючы або спальваючы яе дары, навакольнае асяроддзе застанецца чыстым і некранутым. Мусульманін бярэ на сябе адказнасць за навакольнае асяроддзе, захоўвае яго натуральны стан і жыве ў гармоніі з ім. Бо прырода – гэта каштоўны скарб і будучыня чалавека.