“Haramdan uzak durmak, helal ve güzel olmayan söz ve davranışlardan sakınmak” demektir iffet. Buna göre iffet, kişiyi bedenî ve maddi zevklere aşırı düşkünlükten koruyan, bu gereksinimlerini hukuki ve ahlaki sahada karşılamasını öngören bir erdemdir. İffet, insanın arzu ve tutkularını aklının ve inancının kontrolünde tutarak, hem Allah katında hem de insanlar nazarında kendisini küçük düşürecek davranışlardan sakınmasını sağlayan bir ahlaki değerdir.

Kur’an’da iffetli davrananlar övülmektedir. (Mü’minûn, 23/5) Hz. Peygamber, “Allahım! Senden hidayet, takva, iffet ve gönül zenginliği istiyorum.” (Müslim, Zikir, 72) diye dua etmiş, “Allah, yoksul olmasına rağmen iffetini korumaya çalışan çoluk çocuk sahibi mümin kulunu sever.” (İbn Mâce, Zühd, 5) diyerek müminleri iffetli olmaya çağırmıştır. 

“İnsanlara merhamet etmeyene Allah da merhamet etmez.” (Buhârî, Tevhîd, 2) buyuruyor Hz. Peygamber. Peki nedir merhamet? Merhamet ve rahmet kelimeleri; acımak, esirgemek, korumak, affetmek, bağışlamak gibi anlamlara gelmektedir. Merhamet, kimseyi incitmemeyi, başkalarının çektiği sıkıntılar için üzülmeyi ve elinden geldiğince onların sıkıntısını gidermeye yardımcı olmayı, fedakârlığı gerektirir. 

Yüce Allah Kur’an’da bizlere kendisini Rahman ve Rahim yani çok merhametli, çok bağışlayan olarak tanıtır. O kullarına karşı çok merhametli ve şefkatlidir, O’nun rahmeti her şeyi kuşatmaktadır. Peygamber Efendimizi de “âlemlere rahmet” olarak göndermiş (Enbiyâ, 21/107) ve inananlardan ilişkilerinde merhameti hâkim kılmalarını istemiştir. (Fetih, 48/29) Mümin, hem mümin kardeşine hem diğer insanlara hem de bütün canlılara karşı merhametli olmalı, başkalarına da böyle davranmayı tavsiye etmeli, merhamet ve şefkatin yayılması için çaba göstermelidir.