SONUÇ

Güzel ahlak sahibi bir Müslüman nasıl olmalıdır?
Buraya kadar anlatılanlardan hareketle, bir Müslümanın sahip olması gereken başlıca ahlaki özellikleri şöyle sıralayabiliriz:
Bir Müslüman;
- Allah’tan başka tanrı kabul etmez,
- Sadece Allah’a dua ve ibadet eder,
- Sadece Allah’a dayanır, işlerinin sonucunu O’ndan bekler,
- Sadece Allah’tan yardım diler,
- Rabbi için namaz kılar, secde eder,
- Namazlarını huşu (saygı ve samimiyet) ile ve düzenli olarak kılar,
- Allah’ın kendisine verdiği nimetlerin zekâtını verir,
- Allah’ın ayetleri okunduğu zaman bu ayetleri dikkate alır,
- Başına gelen zorluklara sabreder,
- Namusunu korur,
- Emanete sahip çıkar,
- Verdiği sözden dönmez, sözünü yerine getirir,
- Yeryüzünde kibirlenmeden yürür,
- Birisi kendisine kötü söz söylediği zaman dahi ona güzel sözle karşılık verir,
- Harcamalarında ölçülü hareket eder, israf etmez, cimrilik de yapmaz,
- Malını Allah yolunda harcar ama bunu gösteriş olsun diye yapmaz ve verdiği sadakayı başa kakmaz,
- Hırsızlık yapmaz,
- Yetimlerin malına el uzatmaz, onlara haksızlık etmez,
- Adam öldürmez,
- Zina etmez,
- Yalancı şahitlik yapmaz,
- Faydasız ve boş şeylerle uğraşmaz,
- Sinirlendiği zaman öfkesine hâkim olur, insanları affeder,
- Kimseye haksızlık etmez, ölçü ve tartıda hile yapmaz,
- İnsanları arkadan çekiştirmez, kaş göz işaretleriyle insanlarla alay etmez,
- Başkalarının özel hayatlarını ve kusurlarını araştırmaz, insanlar hakkında ön yargılı davranmaz ve dedikodularını yapmaz,
- İzin almadan başkasının evine girmez,
- Kendisi için istediğini mümin kardeşi için de ister,
- Komşularına kötülük yapmaz, onlara iyilik ve ikramda bulunur,
- Ya güzel ve faydalı şeyler konuşur ya da susar,
- Bir iyilik yaptığı zaman sevinir, bir kötülük yaptığı zaman ise üzülür,
- Bir hata yaptığında, bir günah işlediğinde hemen hatasını anlayarak Allah’a yönelir ve bağışlanma diler; Allah’ın bağışlamasından asla ümidini kesmez.

23

KAYNAKLAR

Buhârî, Muhammed b. İsmâil, Sahîh-i Buhârî, Dâru Tavki’n-Necât, 1422.
Çağrıcı, Mustafa, “Ahlak”, DİA, II, İstanbul, 1989.
______, “Edep”, DİA, X, İstanbul, 1994.
Ebû Dâvûd, Süleymân b. el-Eş‘as, Sünen-i Ebû Dâvûd, Mektebetü’l-Asriyye, Beyrut, Ts.
Gazzâlî, Ebû Hâmid Muhammed b. Muhammed, İhyâu Ulûmi’d-Dîn, Terc: Ahmet Serdaroğlu, Bedir Yay., İstanbul, Ts.  
Hâkim, Ebû Abdillâh Muhammed b. Abdillâh, el-Müstedrek, Dâru’l-Kütübi’l-İlmiyye, Beyrut, 1990.
İbn Hanbel, Ahmed, el-Müsned, Müessesetü’r-Risâle, Beyrut, 2001.
İbn Mâce, Ebû Abdillâh Muhammed b. Yezîd, Sünen-i İbn Mâce, Dâru İhyâi’l-Kütübi’l-Arabiyye, Ts.
İbn Manzûr, Ebü’l-Fazl Cemâlüddîn Muhammed b. Mükerrem, Lisanü’l-Arab, Thk: Abdullah Ali el-Kebîr vd., Dâru’l-Meârif, Kahire, 1119.
Kandemir, M. Yaşar, Örneklerle İslam Ahlakı, Nesil Yay., İstanbul, 1993.
Komisyon, Dini Kavramlar Sözlüğü, DİB Yay., Ankara, 2005.
Komisyon, Hadislerle İslam, DİB. Yay., Ankara, 2013.
Komisyon, İlmihal, TDV Yay., Ankara, 2004.
Komisyon, İslam Ahlakı: Temel Konular Güncel Yorumlar, DİB. Yay., İstanbul, 2014.
Komisyon, İslam’a Giriş (Ana Konulara Yeni Yaklaşımlar), DİB. Yay., Ankara, 2006.
Mâlik b. Enes, Muvatta, Dâru İhyâi’t-Turâsi’l-Arabî, Beyrut, 1985.
Müslim, Ebü’l-Hüseyn Müslim b. el-Haccâc, Sahîh-i Müslim, Dâru İhyâi’t-Turâsi’l-Arabî, Beyrut, Ts.
Sarıçam, İbrahim, Hz. Muhammed ve Evrensel Mesajı, DİB Yay., Ankara, 2005.
Tirmizî, Ebû Îsâ Muhammed b. Îsâ, Sünen-i Tirmizî, Şeriketü Mektebe, Mısır, 1975.

24