Teyemmüm

Abdest ayeti olarak bilinen Mâide suresinin 6. ayetinde Yüce Allah “…Ama eğer hasta iseniz yahut seyahatteyseniz yahut tuvalet ihtiyacınızı gidermişseniz yahut cinsel ilişkide bulunmuşsanız ve su bulamıyorsanız, o zaman temiz toprakla teyemmüm edin ve onunla yüzünüzü ve kollarınızı mesh edin. Allah size güçlük çıkarmak istemez; ama sizi tertemiz kılmak ve size nimetlerini tamamlamak ister ki şükredenlerden olasınız.” buyurur. Görüldüğü üzere, teyemmüm yeterli suyun bulunamadığı veya kullanılamadığı durumlarda Müslümanların zorda kalmamaları ve ibadetlerini aksatmamaları için yapılan sembolik bir temizlenmedir. 

Teyemmüm, “hükmi temizlenme niyetiyle temiz toprağa vurulan el ayasıyla yüzü ve kolları dirseklerle birlikte mesh etmek” (Heyet, İlmihal, TDV, I, 209) şeklinde tanımlanır. Bu istisnai ve alternatif ibadetin niyet etmek, yüzü mesh etmek ve dirseklerle birlikte kolları mesh etmek şeklinde iki farzı bulunur. Teyemmüm, toprak ve onun cinsinden temiz olan taş, çakıl, tuğla gibi maddelerle yapılabilir. Hz. Peygamber (s.a.s.) teyemmümü eller için bir, yüz için bir olmak üzere iki vuruş olarak kısa ve özlü şekilde  tarif etmiştir. (İbn Hanbel, IV, 264; Dârimî, Tahâret, 65) Teyemmüm, abdest ve gusulü bozan şeylerin meydana gelmesi ile bir de suyun kullanılabilir hâle gelmesiyle bozulur.

Teyemmüm alması gereken kişi öncelikle niyet eder ve besmele çeker. Ellerini toprağa vurarak ileri geri hareket ettirir ve tozların parmakların arasına girmesini sağlar. Daha sonra ellerini kaldırıp tozlarını silker ve yüzünü mesh eder. İkinci vuruşu da aynı şekilde yaptıktan sonra sol elin içi ile sağ el ve kol, sağ elin içi ile ise sol el ve kol mesh edilerek teyemmüm tamamlanır.