Toplum hayatının çekirdeğini aile oluşturur. Kur’an, sağlam bir yuvanın kurulmasını hedefler. Bundan dolayı aile hayatı ile ilgili konulara genişçe yer verir.  

Kur’an’ın bu bağlamda üzerinde önemle durduğu konulardan biri, kadına saygılı olmak, onun onurunun ve haklarının çiğnenmesine fırsat vermemektir. Allah Resûlü’nün uygulamalarıyla Kur’an bu konuda yeni bir çığır açmıştır.     

Kur’an adam öldürmek, hırsızlık yapmak, terör suçu işlemek,  zina etmek, şahitlik etmek, evlenmek, boşanmak, miras vb. hukuki konularla ilgili kurallar da getirmiştir. Ayrıca Kur’an’da ekonomi alanında insanın çalışması, helaller, haramlar, ticaret, zekât, sadaka, miras bırakma konularına yer verilir. Yine bu bağlamda aldatma, gasp, hırsızlık ve faiz gibi yasaklanan davranışlar üzerinde durulur.

Kur’an’ın getirdiği hükümlerin amaçlarından biri, insanın onur ve haklarının korunmasıdır. Nitekim zayıf düşmüş, çaresiz kalmış insanların haksızlıklardan korunmasıyla ilgili birçok hüküm konmuştur.

Kur’an’ın hükümlerinde sadece insanların dünya ve ahiret menfaatleri, huzur ve saadetleri göz önünde bulundurulmuştur. Yoksa bu hükümleri gönderen Allah Teâlâ’nın, bu konularda hiçbir şeye ihtiyacı olmadığı gayet açıktır. Nitekim konuyla ilgili ayetler üzerinde düşünüldüğünde, konulan hükümlerin sebep ve hikmetlerinin anlaşılmasında zorluk çekilmez.

“Yaratan bilmez olur mu? O, bütün inceliklerin farkındadır ve her şeyden haberdardır.” (Mülk, 67/14)

Kur’an, yönetim konusunda istişare, adalet, görevi hak edene vermek, iyiliği yaymak, kötülükten alıkoymak ilkeleri üzerinde durur. Ayetlerde temel hak ve özgürlüklerle ilgili olarak inanç ve düşünce hürriyeti, yaşama hakkı, aklın ve insan onurunun korunması, neslin ve iffetin korunması, mal edinme hakkı gibi konulara yer verilir. 

Kur’an, insanlığın sorunlarını dert edinen bir toplum yetiştirmeyi hedefler. Allah Resûlü’nün çağrısı bütün insanlara yöneliktir ve hangi milletten olursa olsun, Allah’ın bütün kulları için o bir rahmettir. Şu ayet bu gerçeği ortaya koymaktadır: “Ey Peygamber! Biz seni ancak âlemlere rahmet olarak gönderdik.” (Enbiyâ, 21/107)

Bahsedilen bu özelliği ile İslam daveti, birbiriyle dayanışma ve yardımlaşma içerisinde bir insanlığı hedefler. Bunun için de, kardeşlik, dünyada barışı sağlamak, adaleti gerçekleştirmek, insanı insana kulluktan kurtarmak ve Müslüman olmayanlara karşı hoşgörülü davranmak ilkelerini getirmiştir.

Kur’an, en temel ilkelerden biri olan adaletle ilgili şöyle der: “Ey iman edenler! Allah için hakkı ayakta tutun, adaletle şahitlik eden kimseler olun. Herhangi bir topluluğa duyduğunuz kin, sizi adaletsiz davranmaya itmesin. Adaletli olun; bu takvaya daha uygundur. Allah’tan korkun. Şüphesiz Allah yaptıklarınızdan haberdardır.” (Mâide, 5/8)