Selbî Sıfatlar

Bu sıfatlar beş tanedir. Allah Teâlâ’nın yüceliğine yakışmayan bütün eksiklik ve yetersizliklerden O’nun uzak olduğunu ifade eder. Mesela “Allah kimseye muhtaç değildir”, “O doğurmamıştır, doğmamıştır.” Bu ifadelerde geçen “başkalarına muhtaç olmak”, “doğurmak” ve “doğmak” fiilleri yaratıklara ait özelliklerdir. Dolayısıyla Yüce Yaratıcı’yı bunlarla nitelendirmek, O’na eksiklik ve acizlik nispet etmek anlamına gelir ki bu doğru değildir. 

“Selbî sıfatların gayesi, Yaratan’la yaratılanlar arasında hiçbir benzerlik olmadığını, O’nun zatında ve sıfatlarında eşsiz olduğunu ortaya koymaktır. Bununla her türlü şirkin reddedilerek tevhidin gerçekleştirilmesi amaçlanır. Yüce Yaratıcı’nın sıfatları şunlardır:

a- Varlığının başlangıcı olmamak (Kı-dem): Bütün varlıklar sonradan yaratılmıştır. Bu anlamda her şeyin bir başlangıcı vardır. Ancak Allah Teâlâ için böyle bir şey söz konusu değildir. O, ezelî yani öncesi olmayandır.

b- Varlığının sonu olmamak (Bekâ):

Bütün yaratıkların bir sonu vardır. Yaratıklar fâni varlıklardır. Ancak Rabbimiz ebedî yani sonu olmayandır. 

c- Varlığı için başkasına muhtaç olmamak (Kıyâm bi-nefsihî): Yüce Allah’ın varlığı kendindendir. Yani var olmak için başkasına muhtaç değildir. Diğer bütün yaratıklar, hem var olabilmek hem de hayatlarını sürdürebilmek için O’na muhtaçtır. “Ey insanlar! Siz hepiniz Allah’a muhtaçsınız. Hiçbir şeye ihtiyacı olmayan, her türlü övgüye ve hamde layık olan ancak Allah’tır.” (Fâtır, 35/15)

ç- Ortağı olmamak (Vahdâniyyet): Allah Teâlâ’nın zatında ve sıfatlarında eşi ve benzeri yoktur.

d- Yaratılmışlara benzememek (Mu-hâlefetün li’l-havâdis): Allah, gerek zatıyla gerekse diğer özellikleriyle yarattığı varlıkların hiçbirine benzemez, eşsizdir.