İnsanlığın Annesi Hz. Havva’nın Yaratılışı

Kur’an-ı Kerim’de Hz. Havva’nın ismi lafzen zikredilmemiştir. Kur’an’da, Âdem ve eşinin birlikte cennete yerleştirildiği (Bakara, 2/35), yasak ağaca yaklaşmamaları konusunda ikisinin birlikte uyarıldığı (Â’râf, 7/19), ancak bu uyarıya rağmen şeytanın onları kandırdığı ve cennetten birlikte çıkartıldıkları (Bakara, 2/36) anlatılır. Bu kıssada Âdem’e, eşi Hz. Havva eşlik eder. Hz. Havva ismen anılmasa da Hz. Âdem’in eşi olarak zikredilir.

Kur’an’da Hz. Âdem’in yaratılışı bahsinde Hz. Havva’dan söz edilmemekle birlikte genel olarak insanın yaratılışı anlatılırken kadın ve erkeğin nasıl yaratıldıklarına yer verilir. Yüce Allah (c.c.): “Ey insanlar! Sizi bir tek nefisten yaratan ve ondan da eşini yaratan, o ikisinden birçok erkek ve kadın üretip yayan Rabbinize itaatsizlikten sakının.” (Nisâ, 4/1) buyurarak tüm insanların “tek bir nefis”ten yani aynı “öz”den yaratıldıklarını bildirmektedir. Ayette önce “sizi bir tek nefisten yaratan”, daha sonra “ondan da eşini yaratan” denilmiştir. İnsanların her birinin babası ve anası bulunduğuna, her insan üreme kanunları çerçevesinde meydana geldiğine göre burada “nefisten, ondan yaratan” sözü, “onun bir parçasından” değil “onun özünden, ona benzer olan bir asıldan, kökten (ayetteki ifadeye göre nefisten) yaratan” şeklinde anlaşılır. Nitekim bu yorumu destekleyen Rum suresi 21. ayette de “nefis” kelimesi bu anlamda kullanılmıştır: “Onlara ısınıp kaynaşasınız diye size kendi türünüzden (nefislerinizden) eşler yaratıp aranıza sevgi ve şefkat duyguları yerleştirmesi de O’nun kanıtlarındandır.” (Kuran Yolu Tefsiri, DİB Yay., c. 2, s. 9-12)

Kur’an-ı Kerim’de Hz. Âdem ve Havva’nın yasak ağaca yaklaşmaları ve meyvesinden yemeleri anlatılırken her ikisi birlikte zikredilir. Onların cennetten çıkarılmalarına sebep olan günahı birlikte işledikleri ve şeytanın ikisini birden kandırdığı anlatılır: Derken şeytan, kapalı olan avret yerlerini birbirine göstermek için onlara fısıldayıp kafalarını karıştırdı ve “Rabbiniz size bu ağacı sırf melek olursunuz veya ebedî yaşayanlardan olursunuz diye yasakladı.” dedi. (Â’râf, 7/20)  Ancak Tevrat ve İncillerde Havva, Âdem’i günaha teşvik eden olarak gösterilir. Nitekim Tevrat’ta yılanın Havva’yı onun da Âdem’i kandırdığı belirtilir. (Tekvin, 3) Kur’an’da Âdem ile Havva’nın birlikte cennetten çıkarıldıkları ve ikisinin eşit şekilde sorumlu oldukları anlatılır. Hatta konuyla ilgili ayette Âdem ismen zikredilirken Havva ile ilgili bir hitap bulunmamaktadır. Kur’an’da ifade edildiği üzere şeytan Âdem’e yaklaşarak ona şöyle dedi: “Ey Âdem! Sana sonsuzluk ağacını ve son bulmayacak bir hükümranlığın yolunu göstereyim mi? Nihayet o ikisi o ağaçtan yediler.” (Tâhâ, 20/120-121)