Islam, de religie van rechtvaardigheid

“Allah gebiedt rechtvaardigheid, vrijgevigheid en hulp aan verwanten, verbiedt het kwade, slechte praktijken en de overschrijding van grenzen. 

Hij geeft jullie adviezen opdat jullie nadenken en deze navolgen.”¹

(Koran al Karim)

Rechtvaardigheid is de verdiende beloning voor degene die een goede daad heeft verricht en de terechte bestraffing voor degene die een misdrijf heeft gepleegd.  De terechte taak voor degene die ervoor geschikt is en de vergoeding voor het harde werken van de arbeider; genade onder de mensen, gelijkheid en de instandhouding van evenwicht is ook rechtvaardigheid. Dankzij rechtvaardigheid worden zowel de eer, waardigheid en rechten van de mens beschermd maar ook wordt de orde en rust in de gemeenschap bewaard.  

Een naam van Almachtige Allah is ook “al-Adl” oftewel de bezitter van “Oneindige en onwankelbare rechtvaardigheid”. Hij is degene die het universum volgens een bepaald evenwicht heeft opgericht, het kleinste, hoe klein ook, goede daad beloont en de kleinste slechte daad ook bestraft maar ook de rechtvaardigheid onder de mensen continue in stand houdt. Hoewel het lijkt alsof in deze wereld bepaalde gunsten niet gelijk verspreid zijn of bepaalde uitdagingen ongelijk zijn geschapen maar de wereld moet samen met het hiernamaals als een geheel worden gezien die tot het oneindige reikt.   Allah zal namelijk, door elk mens, hier op aarde, een voor een aan bepaalde testen bloot te stellen, in het hiernamaals de tegenprestatie leveren en op deze wijze de rechtvaardigheid in absolute betekenis vestigen. 

Allah gebiedt zijn dienaren ook om in het bestuur, de rechterlijke macht en in alle menselijke relaties, volgens de principes van rechtvaardigheid te handelen.  Hij heeft het tegenovergestelde van rechtvaardigheid, namelijk onrechtvaardigheid, absoluut verboden. Alle mensen zijn volgens de islam,  zonder onderscheid in ras, afkomst, sociale klasse, kleur, taal, religie en geslacht, gelijk bij het gerecht. Bij Allah is de mogelijkheid tot het verwerven van een hogere positie alleen mogelijk door te handelen vanuit een grondig bewustzijn van verantwoordelijkheid oftewel het bezitten van taqwa. 

De Islâm beschouwt het leven, het bezit, de eer, het geloof en de ratio van elk mens als onaantastbaar. Zowaar dat Allah de moslims zelfs oproept om rechtvaardig te zijn tegen de vijanden: “Oh gelovigen, wees voor Allah degenen die het recht in stand houden en in rechtvaardigheid getuigen. Laat jullie haat tegen een volk jullie niet tot onrechtvaardigheid leiden. Wees rechtvaardig want dat is beter om vrees voor Allah te hebben.  Vrees Allah. Ongetwijfeld is Allah op de hoogte van wat jullie doen.”

Rechtvaardigheid is de meest fundamentele ethische waarde die de maatschappij in stand houdt en de mensen vertrouwen inboezemt.  Als de rechtvaardigheid niet in ogenschouw wordt genomen, zal de gemeenschap ten ondergaan aan onrecht, ontrouw, chaos en terreur.  Hierdoor is het een vereiste voor een moslim om eenieder te geven wat hem toekomt en het recht van hen in ogenschouw te nemen waarmee men samenwoont of die ondergeschikt is aan de persoon en zich onder zijn leiding en verantwoordelijkheid bevindt.  De rechtvaardigheid van de moeder en vader, tegenover hun kinderen, de rechtvaardigheid van een bestuurder, de eerlijke beoordeling van een rechter, de vestiging van rechtvaardigheid in de maatschappij tussen vrouwelijke en mannelijke individuen, de ordening door de werkgever op rechtvaardige wijze van de werkplaats, zijn allen geboden binnen de Islam.